Thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ ~ quy trình & hồ sơ

I. Xuất nhập khẩu tại chỗ là gì?

Có thể hiểu một cách đơn giản, xuất khẩu tại chỗ là hình thức các doanh nghiệp ở Việt Nam bán hàng cho các đối tác là doanh nghiệp nước ngoài. Các lô hàng được giao trực tiếp tại Việt Nam theo chỉ định của thương nhận nước ngoài. Theo quy định hiện nành, các doanh nghiệp xuất khẩu không chỉ bao gồm các doanh nghiệp trong nước mà còn có cả những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Xuất khẩu tại chỗ có 4 yếu tố cơ bản:

– Người bán là các doanh nghiệp Việt Nam và các doanh nghiệp có vốn đầu tư của nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.

– Người mua là các thương nhân nước ngoài, thông thường họ sẽ chỉ định người nhận hàng tại Việt Nam. Vậy có phải được công ty đại diện ở Việt Nam được chỉ định là có thể xuất nhập khẩu tại chỗ không? Chưa hẳn là như vậy, thông thường là các công ty hoạt động theo loại hình chế xuất, gia công, sản xuất xuất khẩu hoặc các công ty thuộc trong khu ngoại quan, các khu vực được miễn thuế quan.

– Địa điểm giao hàng hóa diễn ra tại lãnh thổ Việt Nam.

Theo Điều 86 – Thông tư số 38/2015/TT-BTC về “Thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ” thì hàng hóa xuất khẩu tại chỗ bao gồm 3 loại:

1. a) Sản phẩm gia công; máy móc, thiết bị thuê hoặc mượn; nguyên liệu, vật tư dư thừa; phế liệu, phế phẩm thuộc hợp đồng gia công
2. b) Hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp nội địa với doanh nghiệp chế xuất, doanh nghiệp trong khu phi thuế quan
3. c) Hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp Việt Nam với tổ chức, cá nhân nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam và được thương nhân nước ngoài chỉ định giao, nhận hàng hóa với doanh nghiệp khác tại Việt Nam

– Kể từ thời điểm xuất khẩu, người nhập khẩu phải làm thủ tục tại Chi cục hải quan cửa khẩu nhập trong vòng 15 ngày, nếu vượt quá thời gian trên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật. Thông thường, việc thực hiện thủ tục hải quan diễn ra tại Chi cục hải quan do doanh nghiệp lựa chọn và tùy thuộc vào mã loại hình theo quy định.

Vậy xuất nhập khẩu tại chỗ có thuế không?

Xuất nhập khẩu tại chỗ cũng là hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu nên vẫn được áp dụng tính thuế giống tương tự như hàng hóa được mua từ nước ngoài. Đối với nhà nhập khẩu nội địa, có thể yêu cầu phía người bán cung cấp C/O form D để được hưởng ưu đãi về thuế, tuy nhiên chỉ áp dụng đối với hình thức mua hàng hóa từ các công ty thuộc trong khu phi quan, hay doanh nghiệp chế xuất. Hiện nay, có một vài doanh nghiệp nội địa vẫn gặp phải rắc rối để được hưởng ưu đãi về thuế trong khi làm thủ tục hải quan.

II. Hàng hoá xuất nhập khẩu tại chỗ

Căn cứ nội dung Điều 86 thuộc Thông tư số 38/2015/TT-BTC về Thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ, háng hoá xuất khẩu tại chỗ được chia thành 3 nhóm:

• Sản phẩm gia công, thiết bị, máy móc thuê hoặc mượn. Các vật tư, phế liệu dư thừa, phế phẩm thuộc hợp đồng gia công. Điều này đã được nói rõ trong Khoản 3 Điều 32 Nghị định ố 187/2013/NĐ-CP. 
 
• Hàng hoá mua bán giữa doanh nghiệp trong nước với các thương nhân nước ngoài không có mặt tại Việt Nam, được thương nhân nước ngoài chỉ định giao nhận hàng hoá đối với các doanh nghiệp trong nước.
 
• Loại thứ 3 chính là các lô hàng mua bán giữa doanh nghiệp nội địa với doanh nghiệp chế xuất, doanh nghiệp trong khu phi thuế quan. 

III. Thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu tại chỗ

Thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu tại chỗ đã được nêu rõ trong các văn bản pháp luật:

+ Nghị định số 08/2015/NĐ-CP.

+ Thông tư số 38/2015/TT-BTC.

Theo đó, doanh nghiệp phải chuẩn bị hồ sơ trình lên hải quan với đầy đủ các chứng từ sau:

+ Tờ khai hải quan.

+ Hợp đồng mua bán.

+ Hoá đơn thương mại.

+ Kiểm tra chất lượng tỏng trường hợp mặt hàng có tên trong danh mục phải tiến hành kiểm tra chuyên ngành.

+ Chứng từ vận tải.

+ Các chứng từ khác nếu có.

IV. Quy trình thủ tục hải quan xuất nhập khẩu tại chỗ

Để tiến hành các thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ, doanh nghiệp cần tiến hành các bước theo quy trình sau:

Bước 1: Doanh nghiệp xuất khẩu tiến hành khai hải quan

Dựa trên những nội dung đã được nêu rõ trong hợp đồng mua bán giữa doanh nghiệp Việt Nam và thương nhân nước ngoài có chỉ định giao hàng tại Việt Nam, sau khi xác nhận đã nhận đủ lô hàng, doanh nghiệp xuất khẩu có trách nhiệm phải kê khai đầy đủ các tiêu chí tương ứng cho doanh nghiệp xuất khẩu. 

Bước 2: Doanh nghiệp nhập khẩu làm thủ tục nhập khẩu tại chỗ

Sau khi hoàn tất các tờ khai, doanh nghiệp xuất khẩu sẽ đến chi cục hải quan để tiến hành đăng ký tiến hành làm thủ tục nhập khẩu tại chỗ sau khi đã nhận đủ lô hàng.

Bước 3: Chi cục Hải quan tiến hành làm thủ tục nhập khẩu

Sau khi tiếp nhận tờ khai của các doanh nghiệp, chi cục Hải quan có trách nhiệm tính thuế, xác nhận doanh nghiệp đã làm thủ tục, niêm phong lô hàng, lưu trữ hồ sơ. Đồng thời phải thông báo cụ thể cho Cục Thuế địa phương nơi theo dõi thuế của doanh nghiệp.

Bước 4: Doanh nghiệp xuất khẩu

Doanh nghiệp xuất khẩu phải nhận hồ sơ đã dược làm thủ tục chuyển cho chi cục Hải quan nơi làm thủ tục nhằm mục đích làm thủ tục xuất khẩu tại chỗ.

Bước 5: Chi cục Hải quan tiến hành làm thủ tục xuất khẩu

Chi cục Hải quan có trách nhiệm tiếp nhận tờ khai cùng những chứng từ cần thiết khác của doanh nghiệp. Sau đó, chi cục Hải quan sẽ tiến hành các bước đăng ký tờ khai ứng với hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ.